Fietsparkeren aan huis: wat als de gevel geen optie meer is?
Emma Goethals
Master
Stedenbouw
en ruimtelijke planning
2024 — 2025
onderzoek
promotoren
Thomas Vanoutrive
Stijn Rybels
Eén van de onderzochte straten waar het voetpad ontoegankelijk is door gevelparkeren
Fietsparkeren aan huis: wat als de gevel geen optie meer is?
In Vlaamse steden staan duizenden fietsen dagelijks op smalle voetpaden geparkeerd. Deze masterproef onderzoekt waarom bewoners hun fietsen aan de gevel blijven stallen en waarom alternatieve oplossingen tekortschieten. Met tellingen, GIS-analyse en een bewonersbevraging in Sint-Niklaas wordt het fietsparkeren blootgelegd als ruimtelijk én sociaal probleem. De studie roept lokale besturen op tot een rechtvaardig fietsparkeerbeleid dat écht inspeelt op de noden van gezinnen in dichtbebouwde woonwijken.
In dichtbebouwde stedelijke gebieden is fietsparkeren aan de gevel van woningen een wijdverspreide praktijk, vooral in contexten waar private binnenruimte schaars is. De aangepaste Vlaamse wegcode, die vanaf 2026 minimaal 1,5 meter vrije doorgang vereist op voetpaden, maakt gevelparkeren op voetpaden smaller dan 2,5 meter verboden. Hierdoor ontstaat een urgente beleidsmatige uitdaging, terwijl literatuur over fietsparkeren aan huis beperkt is.
Deze masterproef onderzoekt welke ruimtelijke, demografische en sociaaleconomische factoren samenhangen met gevelparkeren en in welke mate alternatieve stallingsopties effectief en aanvaardbaar zijn. Het onderzoek werd uitgevoerd in Sint-Niklaas, een representatieve Vlaamse centrumstad, aan de hand van een longitudinale vergelijking van tellingen uit 2016 en 2025, een GIS-analyse en een bewonersbevraging in twee straten.
De resultaten tonen aan dat gevelparkeren vaker voorkomt in straten met smalle voetpaden, kleine woningen, hoge adresdichtheid, lagere inkomens en een groter aandeel huishoudens met een migratieachtergrond. In meer dan 75% van de onderzochte straten is gevelparkeren onder de nieuwe regelgeving niet langer toegelaten. De aanwezigheid van fietsenstallingen leidde slechts tot een daling van gevelparkeren wanneer deze goed geplaatst, zichtbaar en toegankelijk waren. Respondenten die gebruikmaken van de gevel stellen vaker de aankoop van duurdere of grotere fietsen uit, al worden bakfietsen opvallend vaak buiten gestald wegens functionele nood.
De bevindingen tonen aan dat fietsparkeren aan de woningzijde niet louter een logistiek vraagstuk is, maar een ruimtelijke beleidsuitdaging. Investeren in toegankelijke en eerlijke fietsparkeeroplossingen is niet alleen functioneel noodzakelijk, maar ook sociaal rechtvaardig.