Nieuw Zurenborg
Eline Vanhees
Nieuw Zurenborg
Dit ontwerpvoorstel schetst een toekomstbestendige visie voor Nieuw Zurenborg, een kwalitatieve uitbreiding die de sterke punten van de bestaande wijk combineert met innovatieve concepten. Het ontwerp beantwoordt de uitdagingen van de hedendaagse stedelijke context, zoals de vergrijzing en de behoefte aan diverse woonvormen, en creëert een levendige, inclusieve en duurzame woonwijk.
Uit de analyse van Zurenborg bleek een spanning tussen kwaliteiten en knelpunten. De menselijke schaal, levendige publieke ruimte en karakteristieke architectuur werden gewaardeerd, maar een gebrek aan parkeergelegenheid, jeugdvoorzieningen en ouderenzorg, alsook de monotypologische woningstructuur, vroegen om een nieuwe aanpak. Het vooronderzoek benadrukte het belang van de menselijke maat, gelaagdheid in de straatbeleving, strategische positionering van hoeken en eenheid in gevelindeling voor de karakteristieke Zurenborgse sfeer. Het concept “onzichtbare zorg” bood inspiratie voor de integratie van ouderenzorg.
De ontwerpstrategie vertrekt vanuit een herinterpretatie van het oorspronkelijke stratenpatroon van de Maatschappij van het Oosten, aangepast aan de huidige context en behoud van waardevolle elementen zoals de gasfabriek en zomerfabriek. Dit creëert een harmonieuze overgang naar de bestaande wijk. Hoekgebouwen worden geaccentueerd met architectonische ingrepen – verhoogde plinten, uitbreidingen en publieke functies – als levendige ontmoetingsplekken en stedelijke ankers. De vier hoekgebouwen op het kruispunt vormen symbolisch het hart van de nieuwe wijk.
In tegenstelling tot de gesloten bouwblokken van de bestaande wijk, introduceert Nieuw Zurenborg openbare binnengebieden, “stedelijke kamers”, die variëren in schaal en openbaarheid: publieke binnencourts, private hoven en een stedelijk plein. De zorgvuldig vormgegeven toegangen versterken de identiteit van elke ruimte. De Draakplaats wordt heringericht als levendig plein, verbindend element tussen de verschillende delen van Zurenborg.
De menselijke schaal staat centraal. De bebouwing is maximaal vier lagen hoog, woningen zijn ontworpen met aandacht voor privacy en comfort, en kwalitatieve buitenruimtes verhogen de leefbaarheid. Vijf verschillende woontypologieën – woonzorg, assistentiewoningen, gestapeld wonen (kangeroewoningen), grondgebonden woningen en collectief wonen – creëren een diverse en inclusieve wijk, waar bewoners in verschillende levensfases een passende woning vinden. Woonzorg en assistentiewoningen clusteren rond gedeelde binnengebieden, faciliterend de “onzichtbare zorg”.
Nieuw Zurenborg belichaamt zo een eigentijdse interpretatie van de Zurenborgse identiteit. Het combineert de charme van de bestaande wijk met een antwoord op hedendaagse uitdagingen, resulterend in een aantrekkelijke en duurzame woonwijk met een divers woningaanbod, een levendige publieke ruimte en een sterke focus op de menselijke schaal.
Contact
Eline Vanhees