Noordkasteel

Camille Michiels

Master Architectuur
2024 — 2025

studio
Studio Stedelijkheid

promotoren
Wannes Peeters

medestudenten
Brent Van Coppenolle

Noordkasteel

Noordkasteel kent een lange geschiedenis die teruggaat tot de middeleeuwen, toen Oosterweel als polderdorp werd beschreven. De locatie speelde een belangrijke rol in militaire en havenontwikkelingen, met onder meer de bouw van Fort Du Nord en later het Noordkasteel in de 19e eeuw. Gedurende de 20e eeuw veranderde het gebied sterk door havenuitbreidingen, de afbraak van oude dorpen en het verdwijnen van het recreatiedomein. Vandaag staat Noordkasteel aan de vooravond van een nieuwe transformatie, gekoppeld aan grootschalige infrastructurele projecten zoals het Oosterweelknooppunt en de overkapping van de ring.

De noordrand van Antwerpen, waar haven en stad elkaar raken, wordt vandaag gekenmerkt door onderbenutting, versnippering en leegstand. Noordkasteel – een intrigerend fragment tussen water, groenruimte en industrie – biedt in dit spanningsveld een unieke opportuniteit tot stedelijke vernieuwing. De opgave vertrekt vanuit een actuele stedelijke realiteit: door leegstand in voormalige havengebieden ontstaat ruimte voor stadsuitbreiding richting de haven. Dit fenomeen – typerend voor veel havensteden – vraagt om een herdefiniëring van de grens tussen wonen, werken en publieke ruimte.

De opportuniteiten van Noordkasteel zijn veelbelovend: met meer dan 130.000 m² onbenut residentieel potentieel, een opvallende aanwezigheid van zowel vijver- en groenruimte als kadezones, en een strategische bereikbaarheid vanuit het centrum én de toekomstige ring, bezit de site de capaciteit om functies op te vangen waarvoor in het stadscentrum geen ruimte meer is. Noordkasteel kan zo evolueren tot een kopstuk van een groter geïntegreerd stadsdeel.

De ontwerpvraag luidt dan ook: “Hoe kan Noordkasteel zich ontwikkelen als kopstuk van een integraal stadsdeel nabij de haven?”

Om deze vraag te beantwoorden, wordt in deze studie een ontwerp ontwikkeld aan de hand van vijf thematische lenzen: schaal, globaal–lokaal, oriëntatie, hoeken en repetitie. Deze thema’s vormen de structurele tools om de site in lagen te lezen en te transformeren.

Contact

Camille Michiels

CL1R1SZ